Η γυναικολογική εξέταση είναι η ανώδυνη εξέταση των γεννητικών οργάνων της γυναίκας. Η εξέταση ξεκινά με τη λήψη του ιστορικού κατά την οποία ο γιατρός κάνει ορισμένες ερωτήσεις σχετικά με την έμμηνο ρύση της γυναίκας, όπως η συχνότητα και η διάρκειά της, με το αν παίρνει κάποια φαρμακευτική αγωγή ή πάσχει από κάποια ασθένεια, με το αν έχει υποβληθεί σε κάποιο χειρουργείο κ.λπ. Καλό είναι η γυναίκα να κρατά ένα ημερολόγιο περιόδου, όπου θα σημειώνει τη συχνότητα και τα συμπτώματα της περιόδου και αν υπάρχει πόνος στη σεξουαλική επαφή, πληροφορίες που θα βοηθήσουν το γιατρό στη λήψη ενός πλήρους ιστορικού. Η γυναικολογική εξέταση συνεχίζεται, αφού πρώτα ο γιατρός ή η μαία του ιατρείου σας κατευθύνει στο εξεταστήριο και σας δώσει χρόνο να ουρήσετε, να αλλάξετε, να καθίσετε στη γυναικολογική καρέκλα και να καλυφθείτε με ένα σεντόνι.
Αρχικά, γίνεται επισκόπηση των εξωτερικών γεννητικών οργάνων για τυχόν παθολογικά ευρήματα, όπως το οίδημα και η ερυθρότητα. Στη συνέχεια, ακολουθεί η εξέταση του κόλπου και του τραχήλου με τον κολποδιαστολέα, ο οποίος υπάρχει σε διάφορα μεγέθη και ο γιατρός επιλέγει το κατάλληλο μέγεθος για εσάς. Η γυναικολογική εξέταση του κόλπου και του τραχήλου μπορεί να αποκαλύψει ανωμαλίες, όπως διαβρώσεις, εκτρόπιο, κολπίτιδα, κονδυλώματα κ.α. Η κλινική εξέταση ολοκληρώνεται με την αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση κατά την οποία ο γιατρός χρησιμοποιεί λιπαντικό ζελέ και τοποθετεί το δείκτη και τον παράμεσο μέσα στον κόλπο. Ταυτόχρονα ακουμπά το άλλο χέρι στην κοιλιά, πάνω από την ηβική χώρα, προκειμένου να ψηλαφήσει τη μήτρα, τις σάλπιγγες και τις ωοθήκες και να ελέγξει το μέγεθος τους, την κινητικότητά τους και την ύπαρξη ευαισθησίας. Η γυναικολογική εξέταση ολοκληρώνεται με την εξέταση του μαστού, συνολικά διαρκεί περίπου 10 λεπτά και πρέπει να γίνεται μια φορά το χρόνο. Όταν η γυναικολογική εξέταση ολοκληρωθεί, ακολουθεί συζήτηση των ευρημάτων με το γιατρό και λύνονται οποιεσδήποτε απορίες.