Τα ινομυώματα αποτελούν αναμφισβήτητα έναν ύπουλο εχθρό για την γυναίκα, αν και σε γενικές γραμμές μπορεί να είναι ακίνδυνα, η εξέλιξή τους μπορεί ναπροκαλέσουν σημαντικά προβλήματα υγείας, κυρίως όσον αφορά την γυναικεία γονιμότητα.
Πρόκειται για καλοήθεις όγκους, είναι δηλαδή σχηματισμοί από μυϊκές ίνες που συσσωρεύονται στα τοιχώματα της μήτρας. Τα ινομυώματα προσβάλλουν μία στις τέσσερις γυναίκες, ενώ ο βαθμός στον οποίο επηρεάζουν την υγεία εξαρτάται από το μέγεθος και την ακριβή τους θέση. Στο 50% των περιπτώσεων δεν προκαλούν προβλήματα, ωστόσο μπορεί να δημιουργήσουν σοβαρές επιπλοκές.
Τα ινομυώματα φαίνεται να τα δημιουργεί ο ίδιος μας ο οργανισμός. Σε ποσοστό μέχρι και 50%, υπάρχει κάποιο γενετικό σφάλμα που βρίσκεται στα γονίδιά μας το οποίο δημιουργεί τα ινομυώματα και καθορίζει και την ταχύτητα ανάπτυξης τους. Η διάκρισή τους γίνεται ανάλογα με τη θέση τους σε σχέση με την ανατομία της μήτρας. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν τα υπορογόνια, που βρίσκονται στην εξωτερική επιφάνεια της μήτρας, τα ενδοτοιχωματικά που εγκλωβίζονται στο πλάτος του τοιχώματος της μήτρας και τα υποβλεννογόνια, που προβάλουν μέσα στην ενδομητρική κοιλότητα.
Τα ινομυώματα περιέχουν στην επιφάνεια των κυττάρων τους, κάποιους λεγόμενους υποδοχείς. Τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη, συνδέονται με τους υποδοχείς και δίνουν εντολή για αύξηση των ινομυωμάτων. Ανάλογα με τον αριθμό των υποδοχέων στην επιφάνεια των ινομυωμάτων, καθορίζεται και η ταχύτητα ανάπτυξής τους. Ο αριθμός των υποδοχέων στην επιφάνεια των κυττάρων, καθορίζεται γενετικά. Μετά την εμμηνόπαυση μειώνονται οι γυναικείες ορμόνες, οπότε σταματάει και η ανάπτυξη των ινομυωμάτων, τα οποία συρρικνώνονται. Όσον αφορά το μέγεθος των ινομυωμάτων, αυτό μπορεί να αυξηθεί ή να παραμείνει το ίδιο κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας μιας γυναίκας. Είναι δυνατόν να έχουν την μορφή μίας ενιαίας μάζας ή να παρουσιάσουν πολλαπλές αναπτύξεις σε διάφορα σημεία μέσα στη μήτρα. Μετά την εμμηνόπαυση, η ανάπτυξη των ινομυωμάτων συνήθως σταματά και μπορεί να συρρικνωθούν, καθώς η ανάπτυξή τους εξαρτάται από τα οιστρογόνα.
Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν με βάση τη θέση και το μέγεθος του ινομυώματος και μπορεί να αφορούν μη φυσιολογική μητρορραγία, πυελική πίεση, πόνος στην πύελο ή στην πλάτη, δυσκοιλιότητα, συμπτώματα στο ουροποιητικό σύστημα, υπογονιμότητα αλλά και επιπλοκές στην εγκυμοσύνη. Τα ενδομήτρια ινομυώματα δημιουργούν συνήθως υπογονιμότητα και μηνορραγίες. Τα τοιχωματικά μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα όταν ξεπεράσουν το μέγεθος των τεσσάρων με πέντε εκατοστών. Αντιθέτως, τα εξωτερικά ή υπορογόνια σπανίως προκαλούν ενοχλήσεις και χειρουργούνται μόνο σε περιπτώσεις που λόγω μεγέθους, πιέζουν τα γύρω όργανα.
Η διάγνωση για την ύπαρξη ινομυωμάτων περιλαμβάνει μια σειρά εξετάσεων που περιλαμβάνει κοιλιακό ή κολπικό υπερηχογράφημα μήτρας, υστεροσαλπιγγογραφία που δίνει πολύτιμες πληροφορίες για την κοιλότητα της μήτρας και τις σάλπιγγες και μαγνητική τομογραφία με την οποία μπορούμε να προσδιορίσουμε τη θέση και το μέγεθος των ινομυωμάτων, αλλά και το κατα πόσον αυτά παραμορφώνουν την μητρική κοιλότητα.
Η ενδομητρική κοιλότητα εξετάζεται ενδελεχώς με υστεροσκόπηση, μερικές ημέρες μετά την λήξη της περιόδου με την χρήση ενδοσκοπίου μέσω του τραχήλου. Πολύ σημαντική εξέταση είναι η λαπαροσκόπηση που πραγματοποιείται με γενική αναισθησία και με την βοήθεια ενδοσκοπίου, ελέγχουμε την κατάσταση των οργάνων και εντοπίζουμε τυχόν παθολογικές καταστάσεις που προκαλούν πιθανή υπογονιμότητα.
Η θέση των ινομυωμάτων, ο αριθμός, ο τύπος και το μέγεθός τους, καθώς και η ηλικία της γυναίκας είναι οι βασικοί παράγοντες που καθορίζουν την θεραπεία που μπορεί να απαιτηθεί. Φαρμακευτικά, μπορεί να επιτευχθεί μείωση της αιμορραγίας και του μεγέθους των ινομυωμάτων με την χρήση αντισυλληπτικών χαπιών ή με γοναδοτροπίνες που μειώνει την παραγωγή των οιστρογόνων από τις ωοθήκες. Σε μάλλον πειραματικό στάδιο, υπάρχουν τα SPRMs. Πρόκειται για ειδικούς τροποποιητές των υποδοχέων της προγεστερόνης που δρουν στο ενδομήτριο, μειώνοντας αισθητά την διάρκεια και την σοβαρότητα των αιμορραγιών αλλά και το μέγεθος των ινομυωμάτων.
Η σημαντικότερη και πλέον αποτελεσματική θεραπεία είναι αυτή της λαπαροσκόπησης που απαιτείται ειδικά όταν τα ινομυώματα αναπτύσσονται στα εξωτερικά τοιχώματα της μήτρας. Βασίζεται στην επισκόπηση με τηλεσκοπική κάμερα οπτικής ίνας των έσω οργάνων, χωρίς την ανάγκη διάνοιξης των κοιλιακών τοιχωμάτων ενώ με τη μεγέθυνση που παρέχει η κάμερα, ο γυναικολόγος έχει τη δυνατότητα να δει με μεγάλη λεπτομέρεια ανατομικά στοιχεία που με κλασική χειρουργική μέθοδο δε θα ήταν εύκολο να διακριθούν.
Αν και οι γυναίκες με ινομυώματα δεν αποκλείεται να μείνουν έγκυες, υπάρχουν όλο και περισσότερες μελέτες που δείχνουν ότι τα ινομυώματα είναι βασικοί παράγοντες που προκαλούν προβλήματα υπογονιμότητας. Για τον λόγο αυτό, απαιτείται ο ενδελεχής έλεγχός τους και η αγαστή συνεργασία με τον εξειδικευμένο γυναικολόγο σας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά!